Dec 27, 2009

Khedap Suah

Silchar, 24.12.2009 nitak dak 8 lak khong ahi ding. Apa uh sanga computers lam khong ki buaipih zaw ahih thei in naupangte’n (ka ute nau) beisei takin a computer uh kisia ahihdan hon hilh uhi. Ka et leh a ki boot theikei ngeia, SMPS* sia ahih gingta in a computer uh “Hon domkhia ua leh” chi’n ka pawt khiak pih a, a inkiang ua a bawlna khat ah ka va lut uhi. Bangmah ngaihtuah khollou a dawr sunga ka lut suk mai leh naupangte’n: “ Pa Gin, khedap suah di” hon chi in kong pawlama vaite’ khedap koih hon ensak uhi. Ken le:  ”Aw.  Ahi maw” chi’n ka suah ngala, glass kongkhak sawn hongin ka khedap inkong ah ka dengkhe pah hi.


Vaite’n Khedap Suah Baihlam Sa. Vaite’n insung khong ah khedap bun lut manglou ngei uhi. Office khonga computer (server) room bang dustfree ahih ding chia khedap butlouh khong zui mahmah vanglak uhi. Khe-uih/moja-uih deuhte’n a hon suah chiang u’n a hong nuam kholkei a hiven. Pathian be dek bang zahna (respect) latsakna in khedap suah teitei ua, biakin lut ding bang khedap toh lutlou hial uhi. Biakin pen munsiangthou - Pathian omna, khedap lah lei sikna – ek, buannawi leh nin chiteng sikkha thei a sianglou chi ahi ding uh. Hiai hi Hindute kia hilou in Judate, Muslimte leh Kristian denomination khenkhat in a zui uhi. Kei bel 1986 hiam a Puri (Orissa) a Jagannath Temple a hon etpih deklai un khedap ka suahnoplouh manin ka lut kei hi.

E’n Lah Suah Nuamlou. Nidangin khedap chih bang ki bun khollou in khe vuak toh lou kuan, gamvak in na ki om buatbuat hi. Sawt nailou, ei theih phakna chiang ah leng zoudawn lam bang ah a bun tam khollou lai hi. Khedap bunlou chih mah tak khetaw a ling kheikhiakna ding pin (safety pins) bang poimoh mahmah hi. Neu apana butlouh ahihna a hithei zel mai ahi ngei dinga, khetaw - lei siksikna - bang khongh gawpin taaka, tulaiate khe bangin nou kiuhkeuh lou hi. Vaite khong toh teha khedap i butna naichik himahleh a bunlou a om bang utlou, zumna, miphaklouhna, neihzohlouhna dan khonga ngaihna om deuh a diamah suah a ngaihna mun ah kilawptaka kisuah nuamlou ki hileh kilawm.

Khezatna. Khe a zangsiamte’n khutzat in zang thei phial zozen uh bang hi. Singkung kalna bangah khedap bunlou a khevuak toh kal nuam zaw tham hi. Zan zeka Aizawl local TV - Zonet in (Mizoram) Talent Show (Reality Show) a neihna u’ah mi khatin miniute tawmchik sungin a khe kia zangin coconut kheh ziahziah mai hi. A judge te’n a comment na uah “ E’n coconut i kheh dek chi’a tempawng toh kipan hanga, naupangte bangin hon um kual neinai ding un, a nute bang un,  Na pa va naih law kei un, hon sat kha ding aw ana chi ding un, ceremonious tak leh family affair thupi khat suah hiala insung’ pa penin tempawng toh kheh lahlah a kheha ki kheh zou khong sek hi a, nang baihlam taka hun tomchik sunga na khe vuaka na huchi kheh theih mai a thupi himhim” khong chi uhi. Eimah ve chih luat simin a om hi. Hiai bang khedap bun kawma hihtheih hilou hi.

Khedap Butpatna. I Zogam a mikangte hong lut nung, lai i theih nung, nekzondan leh khosakdan i khek nunga khedap bun kha pan ihi ding. Sepaih pangte khong khedap nei/bun masa pawl ahih uh a gin huai bok. I but tung lai in sepaih khedap lui khong, “jungle giat number boot khong”, puan khedap leh sleeper (hia slipper, spelling ka theihchet louh om ka chihte laka khat ahi) chih khong i but phak hi pen leh kilawm hi. I gama tui tawm hilou napi i khua/tenna mun ziakin tui bang haksa hi deuh gige ahihmanin i khe venna dinga i but ahihna sangin a nit ding i vennopna houh ahi zaw phial diam mai ah.. Kaihlam a milun Phungthang bangin pangkhang a tuilum khe a sil khit chianga khe ninloua meikiang a tunkikna dia a siik ding in pangkhang apan taptung tang singkhuah a zom tou dendan sek hi a chi uh. Tuni a khedap fashionable taktak, man tam taktak, brand minthang pipi i lei leh but dan hilou hi.    

Butlouh. A bunlou a piang mah i hih chiangin khedap butlouh le a hoihna om himah tham in teh. Vaite khong mahin a bunlou a khe a pai, zing daitui sik khong hoih chi in khedap bunloua zingkal a walking a pai bang thangsak uhi. Tulai Zomite in leng khopi khong neita ahihkeileh khopi lianzaw khonga sepna neia i hong om tei tak chiangin damtheihna lam ah kiakniamna oma, nidanga khe vuaka gamlak leh mun tenga i dian lai hun lai khong damtheihna lam a ki tuk nawnlou houh ahi diam? Ahihna tan a om ngel ding. Huailaia a lou theiloua loukuan, gamvak ngai a physical activity om gige, tuni ate bel nek lah limzaw, physical activity lah neilou chih phetlouh nikhat sunga din (stand) takngial bang le ding mang loua nitumtum theih himawk hi. Misi inn hiam Krismas bawlna hiam hilou a leng mahni insung maha Monitor, TV mai a  zanhahhah theih lai zomah.

Eimah Ve. I khawlai khong lah Khasite kholai/step dana cement a kizut khollou khokhal lam chianga leivui khu lunglung hitaleh tuk lamchianga buannawi nenaw thei zel ahihman in talpakte hiam, vaite hiam culture va zuihna dan a ngaipah lou in insung khong ah le khedap butlouh chindan in neih sawm ngut le, numeite lah kipakzaw ve unchin, insung le a sianthou zawk ban ah damtheihna lam ah leng phatuam zaw kha maithei eimah ve.
 _________________________________________________________________________________
* A switched-mode power supply (also switching-mode power supply, SMPS, or simply switcher) is an electronic power supply unit (PSU) that incorporates a switching regulator in order to provide the required output voltage. An SMPS is actually a power converter that transmits power from a source (e.g., a battery or the electrical power grid) to a load (e.g., a personal computer) with ideally no losses. The function of the converter is to provide a reliable output voltage often at a different level than the input voltage.[wikipedia]


No comments:

Post a Comment