Showing posts with label ZOMI/ZOGAM. Show all posts
Showing posts with label ZOMI/ZOGAM. Show all posts

Nov 26, 2020

LEITANG ZAT PHATTUAM

Political taka dik ahihkeileh political status hoihtak oma gam i neihlouh hang in i luahna, i tenna teng nial vuallouhin i gam ahi mai hi. Hausate e bang e chilou in mawl takin gamnei dan in kingai phot in i luahna gam leitang bang chi zat phattuam ding chihlam ngaihtuah le hoih ding hi. Nidang in naupang maban khualna a Lamka zaang delhpawl omthou mahle, 1997 a namkal buai apan ki hah delh diak ahihdan i gengen sek uhi. I gam a development omlou, lamlian lah hoihlou ahihman a singtanglam a nekzon, nasep leh khosakna haksa i chih a dik mah ahi hi. Huaibanah kikhual lele i khua leh i nasepte kuan bang chika hong sim, hong opkhum a bang hong ngen a, bang tuak ding i hia chih khong om mawk ahihmanin lungmuanglou in ahithei liai siah in singtang lawi a phaizang lam ki delh huan le ki hisim mah hi. Himahleh i lawihsan leh a luahnuam a dima om zel ding ahihna ah lawiloua i gam zat phattuam dan ngaihtuah ngai chidan i hi.

Nov 20, 2020

Singtangmeh

Ei singtangmeh a omlouhna muna i omkhak chiangin va kingaina diakse hi. Muhkhak chiang bangin etlah manin lei huaiham khak sekin om hi. Singtangmeh i chihin a huap zau dinga, hiai teng ahi chilouin atangpi in anteh, agah, adawng, a gui, abal, sa leh nga tuamtuam, tengkol khongtan vaite khong’ neklouh i nekte i hisak ding. Vaite nek - a huandan leh a nekdan tuama i nekte le huam ding hi. I nek chianga limtuamlua hikkholkei mahleh eimeh (singtangmeh) chia koihna i neihmana duhna, lunggulhna i neihpen pichinsak a oma lungkimna i neih kha a value hipen ding hi. Huai a om ziaka Delhi khonga le Eastern Delight chih khong om theia, tulam chiang banga nekmun (restaurant) khongle tampi omta hihtuak hi.

Dec 5, 2013

NAMPUAN KHAT

ZOLMA 2013 ding a  ZOL Lamka chapter nasa tak a ahong kisak vengvung thawm un zak ahih chiang in tulai internet hun a i omdan leh thil nasatak a kikhek ahihna gelhkhia zual in sakthoh dia la a ana bawltheih uleh hoih chin ZOLMA 2013 FB Group ah lawmte a ding in ka post hi. A kaih, lasiam Muan Hangzo bawlsak ding a chi ua; ni bangzah hiam nung a Jammang Guite toh ka kihouna uah, "Muan Hangzo in a lathu pen pau tuamtuam a bawl ding in lem a sa diam" a chi a hon chih leh, lemsa chiahlou a pau tuamtuam a bawl dia hiai ki gelh thak ahi hi.

By Ginpu Guite on Monday, November 4, 2013 at 2:37pm
NAMPUAN KHAT
-Phualva

Nopni dahni a silh leh ten, nampuan
Kawlgam vaigam a Zomite nampuan
Et in lawm mahleh azia kikhatlou
Kikhat leh etlawm zaw kan lai ding aw

Mar 11, 2013

SINGANGMITE

Nidang chizen le, kum bangzah hiam paita in Zosuante huamvek ding a i gen chiang in "Singtangmite" kichi mai sek hi. Singtang gam a teng hi thou mahle uh Naga, Khasi adg. khong singtangmi i chih in huamkha lou hi. India lam in singtangmi i chih kawlgam lam ah khamtungmi ahiam mualtungmi ahiam a chi ua, a kibang mah ahi. Huchimahbang in unau Lusei pau zangten tlangmi a chi ua Thadou pau zangte’n le thinglhangmi  a chi ua, a kibang vek hi.

Aug 10, 2012

I Gam Leitang Zat Phattuam

Political Science siamte’n political tak a dik political status hoihtak nei gam i neikei chimahle uh gam i luahna, i tenna teng i gam ahi i chi mai ding. Hausate a e, bang e chilou in mawl takin gamnei dan in kingai phot dinga, i luahna gam leitang bang chi zat phattuam ding chihlam khong uanggen le houh a hoih diam i chi nuam hi. Nidang in Lamka zaang ki delh thou mahleh, buaina i tuah ua kipan ki hah delh diak ahihdan i gengen sek uhi. I gam a development omlou, tui leh mei genlouh lamlian gina nangawn omlou ahihman a singtanglam a khosak leh nuntak haksa a,  kuate'n bang chik chiang a hong sim a, I neihsunte hong ngen a, bang tuak ding i hia chih theihlouh ahih man in (lungmuan huailou) insecurity i nei a, ahithei liai siah in singtang lam lawi in a phaizang lam ki delh huan souhsouh i hi pen abang hi.

Jul 18, 2012

Zo Leh Zomi Tungtang Kamkhat

Tuma deuh in kawlgam lamte email group khenkhat ah Zo leh Zomi tungtang ah akinialna a om nilouh sim a, hiai thu a siamte’n hon gen chiang le uh hoih leh kilawm hi. Kawlgam kia hilou in India a omte a ding in le hiai tungtang kichiantak a pomdan kibang khat nei thei le hoih mahmah ding hi. Muhdan leh sandan kibanglou a i kiselna a om touhtouh mawk leh hong hoihlou zaw khathei ahihna ah hiai thu a theihna leh siamna neite hong pau ding a i chou khiakzoh khakleh chi in neukha kon gelh bilabial ding.

Jan 1, 2010

KAWLGAM

Zomite Kawlgam leh Vaigam khong ah i om i chi mai sek hi. Hiai ah Kawlgam i chih Burma i chihna ahi a, Vaigam i chih India i chihna ahi chih i thei chiat hi. Hiai i zatdan ah ngaihtuah ngai zek om maithei hi. India a omte in Kawlgam a chih chiang un a poikei a, huchimah bangin Burma a omte in Vaigam a chih chiangun bangmah a poina a om kei hi.

the Hornbill EMBLEM

The effigy of the hornbill is used by Chin State Peoples Council for the State emblem. The emblem was adopted on the unanimous recommendation of all Township People's Councils within the state in identification of Zo cultural life with the noble image of the hornbill.

who says what.... (about the zo people)

This page is a collection of what historians, anthropologists, scholars and experts have to say about the Zo people. The collection is not exhaustive enough, but enough to dispel and clarify the various/confusing names applied to the ZO people to tell the world they  are ZO since time immemorial.

Dec 31, 2009

THE ZO PEOPLE

Anthropologists classified the ZO people to be Tibeto-Burman speaking Mongoloid race. From time immemorial they called themselves ZO (YO, CHO, etc), but they are recorded and recognised by governments and the world in different names viz, Chin, Kuki, Mizo, Zomi, depending on the areas they occupy. The  first two terms, being   foreign to them; some among them  are reluctant and opposed to bear the names while some accepted. Pu S.T.Haugo said they responded to CHIN out of necessity as the foreign term is externally applied to them. The same is true with Kuki. 

Sep 16, 2009

TAMASA

Tamasa chih na theikha hia? Kei bang in theikha khollou ka hi ding. Unau laka upapen chih lam khong a hong lang mai hi. Ni khat, mi khatin hiai tungtang hon dong kha hiven, ka kihouna uh neuhkha kon gen dinga, huai pansanin hiai toh ksai i gensuk zek ding. Hiai mi khatin hon donga ka kihouna uh a mun Mizoram ah ahi i chi phot ding. Ka kihouna uh:

Apr 28, 2009

Zogam Poimohna

Nitaak khat ann ne khin, khua mui sim jip-jiapta, hih ding poimoh lua om khollou chi'n ka hulliap uah mei leng vak se lou in kei vuak ka tu mial khiip khiap a; dohkan sik a kingai hial mah in ZOGAM POIMOHNA TUAM TUAM THEIHKHIAK PHAMOH SA in kong ki ngaihtuah ek tazen hi.

Jul 27, 2008

SALPHA

Zo tuibang gawm ding lawp pawlkhat in hipah thei ding sa, i mi isate a utlou sa kha a omlai in hun paisa en kik a mohsak nei ki awm a, pawlkhat nawn Zosuan teng kigawm sang a ei ai tuam ding ki sepkhiat thupi gen ki om hi. Etdan tuam chiat omthei ahihna ah akuamah demhuai lou a chih theih ding.

NGAIHTUAH DING

I misiamte'n khangbul pholh a khat i hih a genchian nung; a tuam chiat a ki minloh i om lai in maban phutvang ding a neihlouh phawkna leh kim-le-pam kikhek in hon pawkhia ahi ding e Zomi kha tang a i ki baptist souh souh. Zonam/ Zogam bawlkhe le nam hatzawte (kawl/vai etc) culture in hon depmang zoulou ding a khovel theihphak namkhat i hih theihna ding lampi omsun ahih man ahi ngei ding.

KIGAWMKIKNA

Vaite hoihna zalzou India constitution venbitna nuai a om nuamsa, ngaihmuang kha lo zaw-zen, "kei ka hi" chi chiat ki ngik thei dinmun i bang hi. Tu'n Zomi i chi a bangzah hiam Zomi ah i buta. Maban neukha a vang zaw deuhta ding. Lungtuak tuibang luang khawm kim nailou i hih man in bangpi i phu dok zoukei lai ding. I vekpi a le vaite maltameh tham lelte i hihman.

KIKHEN THEI MAHMAH LOU

Samat-galmat kiman suante "pupa khangui zopna" ahia "Sakhi a pii san, anou san" Manipur Zosuante'n kikhenna lampi na tawn uhi. "Huchi di mah hi, hih hoih u teh!" chi a pawlkhat in liangbet a, a tuam chiat bang a na gelhlut zel uh hihtuak. Ki engsawn zawmah in recognise dia chinloute nangawn in recognition ngen tuni dong phia-phia zomah uhi. Recognised khit "nam" kisakna nei; huai a zangsiam "nam" makai te MLA baihlam tak a chingthei dinmun ahi.(Makaite'n na a semkei uh chihna hilou). Election tuhna mun zil a automatic a chingsa chih phial di a constituency nangawn bawlfel diamsa bang hi. MLA politics lel et a thil hoih bang mahleh Zo suan pumpi politics a ding in a hoihlua kei.

ZOLAWKTA MAP BAWL

Pu J.Thang Lian Pau’ khutsuak map neiding i hi ta a, review i chi diam, hiai map tungtang neukha gen sin ni. A masain hiai map i neih hi nam masawnna melsuang (milestone) khat ahi a chih theih ding.

ZOLAWKTA LAPAWL GEN KUPNA

Zan zekin zolawkta toh Durtlang hoh ding in ka office apan ka kuankhia ua, lampi a ka houlimna uah “Zomite lapawl zil khawmlou a lapawl lepsawm” i hihdan a agelh net a a khahkhiak thu hon genkha hi. Zolawkta hi mifel ahihban ah thu-le-la bun leh gil mahmah khat ahia, a gen ka ngaihtuah leh awm kasa lua hi. Huaizan hiamin lapawl zil khawm loupi a sak sawm chih ka ngaihtuah leh thil tampi a hong lang zungzung hi. Himahleh gelh khe khollou ka hihmanin tu in huaite hong suak nawn khollou hi. Himahleh tuni in neuchik bek gelh hoih lou ding hiam chi in kon thai zek hi.

NAM MIN TOH KISAI KAMKHAT

SHILLONG TANGA Khasi khangthakte’n “Misou” (Mizo) a chih lai un a upa lamte’n Lushai chih a zang se uh a bang hi. Bangziak ahi de aw i chih leh, tu a Mizoram state Assam nuaia Lushai Hills District ahih lai in Lushai kizanga upa lamte’n ana theihsa uh leh zat zongsatsa khek theilou hipen ding uhi. Zosuan a G group tampi in le Mizo chih sangin Lusei chih baihlam sa zaw lai uh bang hi. Neu a pana ana theih dan uh, ana zat zongsangsa uh ahih ziak ahi ding. Nam min kikhek leh a kisaikha thu khenkhat gen zek ni.

TUNI A I DINMUN

Zomite’ lakah i lungsim leh ngaihsutna niam lua a, huai in kong bangkima khantouh ding nakpi a dal kha ahi chi a kisit leh mohsakna nei pawl om hi. I background khong toh en le huchi hikhinpah samlou hi.