Jan 7, 2010

BANG ZIAKA DUH LEH DUHLOUH NEI SE I HI DING?

Pathianni masa zingkar in Phatak Bazar ah meh ding kava lei uhi. Rongmei te’n ankhapi teh a kung dawng toh a henlop uh lomkhat cheng nga man ana zuak ua, ka lei pah uhi. Aizawl bang hileh lawm khat cheng sawm nuai hi peuhmah lou ding hia kiman mahmah ei ka chisim hi. Tunitakin a pokin ka huan ua ka nek leh lim kasa mahmah vial hi. A kung(dawng) bang i hai leh a hawngte a kha mahmah a alim mahmah hi. Sahou toh ki huan nalai leh anak lim di e chihsim in a om hi.

A tangpi in i neulai khongin thil a kha lam pang hi aki duh hetkei a, naupang meh kha duh hi a tam khol het kei ding in a gintak huai hi. Kei bangin le kaneulai in a kha lam pang tangkha, samphok chih khong ka duh kholkei hi. Akha genlouh singzual khong bangle ka duh kei. Ka nungakte (paneu zi) Suangdoh apan ka khua uah a hong zin sek ua, ka nu toh loutul lama kuanin singzual teh sengpi dimdim in a hon paw sek ua, a kholam ua a puak ding un a houkeu sek uhi. Nak duh tuak na lawmlawm uh e ka chi sim sek hi. Himahleh tulam a lah a khakha, a namsiasia ki duh mawk. Bangchik apan i duhdan ana kikhek a diam ah i neulai a i duhlouh teng a aigechil apan singthupi dong ki duhvekta mai hi.

Atangpi in mihing in thil i duhte hi i taksa in a poimohte ahi deuh dingin a gintak huai. Daktolte khong dieticiante khong in bang a gen ding uam ah. I hong piching deuhdeuh a i taksa a kikhekkhek a, i taksa in a mamohte bang a hong ki khek a, huai dungzui in i duh-ingaih le hong ki khek ahi ding in a gin huai hi. Gentehna in a tangpi in naupang zunkhum (diabetis) nei a om lele a tam kei ding hi. Zunkhum nei i chihte piching, pichin nunga kipan khong ahi tanngpi hi. Hereditary a hi deuh a chi uh abang  na a, lifestyle in le thu paw mahmah in teh.

Huchia itaksaa a khum lam a hong ki tam bawl luat mawk chianga a huaite neutralise dinga a kha bang a thuk bang ki duh hi ding hi. Duhgawl, uisan i chihte bang le a taksa un protein khong mamoh nasa deuh a sa khong duh leh hai deuh uh hi maithei hi. Mi khenkhatin nek leh dawn thu hiam, meh thu hiam ah aki huanhuan nekmoh ka nekei, ka neu apan ka nu mehhuan khatvei le ka soisel kha ngei kei a chi sek uhi. A neu ua kipan khatvei le soisel kha lou a ne miaumiau mah ahi ding uam ah, ka ginglel sim hi.

Bangziaka ann, meh, nektheih duh leh duhlouh khong nei i hi diam? I neu apat i tastebud in ana chepkhak leh i kimkianga mite nek, i muhkhate khong duh i hi mai  diam ahihkeileh i taksa in a mamohte duh i hi zaw diam? South Indiate appam, iddli a taste le omlou ahiam ahihkei leh dosa meh thuk hethut khong ki duh theilou a north indiate meh sathau leh masala haat a kihuan khong sanga ei mehtuimawl leh maltameh hiam mehpok hiam khong ki duh zaw thei mawk. Sapte ann bang ann a le kisim thei kei leh kilawm.

No comments:

Post a Comment