Jul 13, 2012

Moreh Leh Lamka II

Imphal a sun hun zatna office lam toh kisaite i gen kei ding a, Polo gei lak a talpak hotel a kuang sung a nahtangteh phah tung-a a thuk uh sun-an nekna le i gendah mai ding. Sepding teng zou, Imphal office apan ka pawtkhiak un nitak dak 7 khong hita mahleh gintaklouh pi in Imphal a dawr kihong muh ding omlai mawk hi. Manipur sorkal kia hilou in talpak UGte’n le development a omtheihna ding a bouruak hoih deihta ua  dawr bang le kikhak pahpah nawnlou hi in a gen uhi. Petrol pump bang le 24x7 kihong a omna ding a pump neite’n zan chiang a rotation a hong uh chih bang le ka za hi. Hiai pen bel a oil company lam thupiak ahi zaw ding in ka gingtasim  hi. Sau law khaleh, zan hun le tomkan  suk mai ni.

Lawm Khampu’ Motor. A sun a hun lemtang masa pen a Phai tungta ka hih uh lawm Khampu ka hilh leh, a motor in mi-a phukha in, huai bawlsak ding a Imphal a hong paitou ahihdan ahon hilh hi. Ama a bawlna sang-a a phutkhak pen bawlsakna tam sengzaw zomah hih tuak hi. Insurance claim lam i genpih leh a insure na Bajaj Allianz te’n Imphal a office neilou, a bohzui khong buaihuai ding chi a claim nuamlou hih tuak hi. Insurance claim i gen leh gendi hong om sim leh kilawm. Claim haksatna gen di thei mi tampi koi peuhah om abang hi. Aizawl a insurance company khat a marketing lama sem khat in le khualzinna hiam mipi punkhomna hiam a mithak toh kimu a kihoulim khak chiang un a nasep gennuam khollou sek ahihdan a gen hi.  “Premium na lak chiang un baihlam takin na la ua, claim a om chiang in lah a haksatna chi tuamtuam na bawltawm zel uh” chih khong leh “claim theih taktak mang si louh”, “insurance ho hi an sual” chih khong mipi lam apan zakmun mahmahte ahi ngut hi. Huai khong ziak a claim a om chiang a ngohbawl a om khak ding venna in tanau nai leh meltheihte motor khong insure sak ding bang  phur lawlou in insure sak lou theihlou dinmun-a a om chiang in third party policy in a insure sak nuam zaw sek achi hi. Gamdang khong a insurance claim toh kisai a theikhate’n lah claim a nopdan, a baihlam dan a gen chimthei kei sek ua, India ah lah a haksatdan kia gen in om abang zozen sek hi. Insurance company i chihte service lam ah a kietphat uh ngai ahihna tan leng a om tham kha ding. Hiai i gen leh Kamlian (keikahi) in a blog a motor insurance a claim dan a gelh bang a phawk huai zozen hi. Amah chu mi fel ahih ban ah thil pai dan, koi a kua kiang a tut a bang chi phut ding chih khong a thei a, a phutna lamlam phuvang  zou khat hi a bang-a apahtak huai mahmah. A motor claim leh a tanaute LIC claim a panpih dan a gelhte mi tampi a ding in a phatuam ngei ding. Adang le hon gelh zel hen aw..

India Gam Insurance Dinmun Neukha. Tulai in India gam ah insurance company a tamta a, kidemna lah  sang mahmahta a, a service uh a hoihkei leh kuama’n amau company naih nawnlou ding, mipi lam in le nidang sang a insurance hihna ding company tuamtuam teltheihna ding nei zawta dinmun ah company lamte’n customer service mah ngaikhawk a huai a kidem ahihtak man un claim haksatna tawm deuhta ding in gintak huai hi. Huai i chih hang in insurance bawlte/claim-tute’n leng a hih ding uh tampi a om a, amau lam fel taka a hih kei u leh insurance company in claim pawng piak theilou zel uhi. Ei lak ah insurance awareness a sanlouh dungzui in insurance kizang phatuam thei nai khollou hi. Insurance hih sunsun in motor insurance khong compulsory ahihna ziak a hih kihi lel kha ding hi. Ahihkei leh motor thak i lei chiang a Dealer a hon insure sak ziak uh ahiam, i register dek chiang a DTO in insurance policy tellou a a register noplouh ziak khong uh leng ahi kha ding. Huchibang dinmun ah i motor insurance policy in bangbang huam a bangbang huamlou ahia chih khong ki theilou in, motor accident i claim chiang bang in workshop lam in insurance om hiven chia bill ana hihsang vak chiang un workshop bill zahzah insurance company a kipan mu ding a ki beiseihna om pah hi. Tuni a India gam a motor insurance policy omte in a huam pen accident ziak a siatna teng bawlhoihna ahipen mai a, motor a lui tak man a repair ngaite huam khalou hi. Accident ziak a asiatna claim theih i chih bang a le depreciation khong paih ngai nalai hi. India gam a motor policy in a huam motor neitu third party liability bel a tunglam bikhiah omlou (unlimited liability) a hi vengvong thepthup zel hi.

Insurance Claim Lam Behlapna. Insurance company te’n mipi/customerte’n premium a piakkhawmte uh ana kol a ana peipung ahipen mai uhi. Insurance hih tengteng in a vek ua accident tuak a claim vek lou peuhmah ding uh ahihman a mi tampi in premium tawm chikchik a piakte uh (a thohkhawmte uh) akipan a lak ua mi bangzah hiam in vangtahna tuak a, claim nei a neihte uh pezou ding, a piakzoh kei  lelah amau a man ding  kihuam a company din ahi uhi. Huai i chih hang in a lehlam ah mipi sum (public money) kol ahihna uah, a piakkhiak peuhmah uh amau department leh sorkal lam in audit thei gige, vigilance lam in le huchithou ahihna ah amau utut in claim pawng piak theilou ua, claim a piakkhiakte u leh a piakdan peuh uh a policy in a huamkha hiam, a claim tu in a hih dingte ahihna hiam, gam dan a kalh khakna a om hiam chih khong a chetvek uh ngai masa ahihman in huaite chetna ding a poimoh neuhneuhte a claim tute a ding a ninhuai leh harassment dan-a a lak ton uh leng om thei tham ding hi. Huaiban ah claim a om chiang a insurance company in a policy in a huam claim piak ding zah a dikchiah a piak ding chih ahi a, huai a zah pen insurance company hiam a claim tute hiam in a sutkhiak ding uh dan (sorkal) in aphal ahikei a, company leh claim-tute toh kisaikhalou midang, huai sutkhe thei ding a siamna nei, dan dungzui a license nei, surveyor te sutsak a ngai nawn hi.

Ginomlouhna Mah Hiveh Aw. A khenchiang in surveyor licence nei tawk le uh le a siamloupi bang a om thei ua, amau sutkhiak zahzah pele uh insurance company a semte audit/vigilance thang a awk geigoi thei mawk ding dinmun bang om nawn hi. Surveyorte lak ah mimal lawkna delh a, claim bawlte kianga bangzah hiam laihkhiak sawm chih bang a  om thei ding a, insurance company a sem mimal khenkhat le huchibang a bual a om thei thou ding, huaite in claim a haksat sak theihna tan uh a omkha tham ding hi. Huaiban ah claim khenkhat namkipna ding in a kisaipih sorkal department – police, fire brigade etc lam a report ngai pawl bang a om a, huai department-te khong in le amau lawkna ding delh in haksatna ana bawl theih ton uh a om tham hi. Huaite ban ah insurance awareness omhetlouhna bang ah leng a insurance a thei sunsun/ insurance bawl sunsun claim lam a siam a siam, a poimoh teng nei a diklou taka claim thei dinmun a om pawl bang ana om zel thepthup hi. Insurance lamte in a dikloupi ana pekha le uh a khonung in a diklou ahih hong kilang leh amau buai ding ahi zel mai uhi. Atom in gen le i gam ah a koilam peuh a ginomna taksapna ziak in thil tampi a haksa sak in nawngkai mawk thei hi. Japan ahiam America ahiam ah damlouhna claim na ding in hospital bill diklou om khollou ding a, India ah bel kigen theilou mawk hi. Huai in gamdang leh eigam insurance claim dinmun a kibatlouhna a genkha mahmah ding.

Lawmpa Moreh Pai Theilou Ding. Insurance lam i lecture sawtsim kha dek mawk a, lehkiknawn phot le. Lawm Khampu in a motor bawlkhin nitak a Palel a kik ding in a zing chiang a Moreh program a hong tel theilou thak ding ahihdan a gen a; apu uh Agartala a training a hoh, a traning hun uh suktom thak ahihman-a a hong tun ding ma ni li hiam a hong tungbaih zaw mawk in, huai in thil teng hon buarchuar sak ahih tuak hi. Huai kal (week) sung a gari bawl dia Imphal hong paikhinta, weekend a thugen ding a apai lou theihlouh ahih man a Moreh a hoh ding apu kianga kinget kisuanglah dan ahi hi. Khatvei nana na chu kingen mai a ki awngthawl sak hamham ding a ka kut leh lem tuanlou ahihman in ahi bangbang pom angaita hi. Amah hongpai kei mahleh Moreh a a office ua semte khat Tamu a kou hon zui ding a ana genkhin ahihdan ahon hilh a, a phone number leng hon pia hi. Nitak a ka houpih leh kou gari mah a Tamu ka lutnop ding uleh gari registration number, ka min uh leh ka kum uh hilh leng aman Burma lamte permit ana la mai ding ahihdan hon hilh chiang in huaite SMS in ka khak pah hi.

No comments:

Post a Comment