Jan 29, 2013

Moreh Leh Lamka - IV

Gamdang ah thumvei paikhata :),  a masa pen Rih Dil, Burma, a nihveina leng Rih Dil mah, tua a thumna pen le Burma mah ahi. Pa in pha a sak a i dam leh Haichin, Behiang lam khong va phakha lai le a livei,  ngavei bang himai ding hi. Gamdang mit a ka muhthoh masak ahihleh Bangladesh ahi thepthup hi. Shillong apan Silchar pai, Meghalaya peldek, Assam i hon naih chiang in lamkhang lam ah phaizang kimu Bangladesh ahi a chi sek uhi. Tulai in Shillong leh Aizawl kikal sumo taite, huaimun a tun chiang un a driverte’n a passengerte uh Bangladesh ahih a hilh sek uhi. Agartala khua toh kizom chih ding ah leng Bangladesh gamgi a om a, huai leng ka va mukha nawna, Bangladesh le nihvei mukha ka suak hi. Gamdang pai leh muh le haksa loupi ana hizel aka hia. :)

Kinohlou a pai in Moreh ka tungbaih law kei uhi. Luttung in pu bang in a Burma ah mobile network omkei khaleh chi in phone hon hih kual phawt a, lawm dingte toh lah kimu nailou ka hihman un pu ngak in lamgei khong ah ka na ding maimai uleh vuah bang a hong zu ek zomah hi. A hong mansiang chiang in ka lawm dingte uh omna lam, phone a hon hilh dungzui un ka manoh zel ua, atawp in ka kimuta uhi. Khualpu ana fel mahmah a, Minthang leh midang khat ana zotte bike a kipua in amah kou motor a tuang in Tamu lam manoh in ka pai ngal uhi.

Driver A Pang. Nitak a phone a ka kihouna bang ua Burma lam permit ana lakna ua a kuapen in gari hek ding chih theilou ahihman ua a driver dia kei min ana gelhsak ahih uh a gen ua, huailam ah driver  a lal deuh a koih uh le ahihtuak a, lawmte’n hon na deihsak deuh hile uh a kilawm hi. Indian Army post apan No Mans Land a chihna uah driver in ka pangta hi. “Taklam zuih ding ahi aw” hon chi ua, “Awle” chi napi in Burma bike khat a hongtai toh ka kipelh dek un veilam ka naih  kha teitei a “Taklam ah” a hon chih pah uleh huai apan taklam pang lamsik kichiantak in ka zui theita hi. Aisa nuta sikpai chih lamlam bang lungsim ah a hong lut mawk hi. Lei ka pha pah ua, huai i kan leh Burma ana hi takpi hi. Galkhat lei bul ah Burma sepaihte Check Gate a om ngal a, huai ah lawmte’n ka permit khong uh ava ensak ua, sepaihte’n gari sung hong en vangvang ua, ka camerate uh a mu pah mawk uhi. Phallou chidan in a hong om ua, a gen u lah ki theilou. Gari dashbox sung a ka koih chiang un bangmah hon genbuai nawn kei vanglak uhi.

Lampi lianlaw kei mahleh a tang a, singkung a tam a, inn a kivang-a athoveng mahmah in ana tuamdeuh mah hileh a kilawm hi. Tuklou leh vasa tuamtuam hamging zak ding bang a om a, muangchang taka holiday zatna dia nuam pi di ana bang hi. Achi namah ua, talpakte tangvalte bang in le kibukna dia nuamsa law ngut di uh hitah chihsim in a om hi. Tamu a ka hohna san uh, a mun va muh himhim a Myanmar ethnic lunch limdeuh va nek kawm ding chih khong ahi lel a, bang lei kei lele Namphalong Bazaar a va laklut himhim ding chih khong toh.   

Water world Restaurant. Lawite chihna lamlam a hek a ka pai u leh campus lian huntawk sim khat ah ka tailut ua, Buddhism lam toh kisai religious institution poimoh deuh hileh kilawm kasa hi. Lawite’n le a min a theikei ua, dot di le om tuanlou ahihman in tuni tan in a mun min le ka thei kei. A compound sung a singkung, theikung tampi a om hiven, a kal mun-awng khat a gari park a ka kumkhiak u leh ka kiang naichik uah mui (jamun) gah minlua kisa a dup zozen ana tamten hi. Gintak sang in pupa hong phur vanglak ahi dia, “Hiai chuh suangkulh ka tan lele tang ka hi di. Ka  lou dia ka ne himhim ding” a hon chi a anaihphei pah galgal hi. Amah pen hong huchih chiang in anungzui phei in agah lou-a ane pawl toh, lim ana la pawl toh ka om zelzul ua, lei apan a batphakte in a kung ah bel ka kal hial kei uhi. Kuamah gen hong nei le a om tuan se keia, suangkulh tang hial le ka omkei uhi.

Mui gah nekhin a khanglam a paisuk in mun tuamtuam ah lim kaki la ua, lawmte’n nungak leh tangval honk hat huai mun a ana om eipau a houpih in hon sam phei ua lim ka ki lakpih uhi. Moreh a kipan, eilam mi mah ana hi ua, lim kila in ka kizui zek ua, a min uh leh omna khong le ka ki dong man tuan kei uhi. Hun tamlou ahihman annek ding ngaihtuah masak kul in ka thei uhi. Lawmte’n ann nekhin kichihbawl in amau kigenlut nuamlou sim in kou a ding a ngaihtuah ding dan in a gingsak dek sek ua, huchidan hilou, ka vek ua nek ding ahihdan leh a hotel pen neukha CHK (siangthou) deuh ding chih ahihdan khong ka hilh chiang in Water World Restaurant hoih pen ding ahihdan a gen uhi. Amau a mun thei, hon makaihtu ahihman un amau hoih a atheih uleh huai a pai ding ahi mai hi.

Huchi in Water World Restaurant zuan in ka pai pah ua, bawltawm (ahi ding ka chi mai) dil neu gei khat a om ahi a, a tung langva a kikhuh, open deuh abang ommanglou, liansim tak ahi. Munkhat, a lai chihdi hiam ah hall pian a oma, kitenna khong leh program tuamtuam neihna dia hire theih ahih tuak hi. Customer ana om mangkei a, a ngak pasal tawmchik leh nungak hon khat ana om uhi. Amun ka tun ua vuah zuk chihtak a hongzu, gari a pawtkhia in restaurant sung vuahlak a tailut ka hihna uah kawtle ka kawtsim u toh tutmai sawm lou a dak kual heuhou sim ka hihman un a ngaktu nungakte’n “AC? AC?” chi’n hon dong ua. “Aw” ka chih uleh a ning khat a pai ding in hon kokmuh uhi. Ka va pai uleh Room khat ana oma, a sung ah table bem a gei a chair kidoh kual ana om hi. Huai table a ka tut khit chiang un  generator hon gingsak (start) phatphat a, huchi in AC a hon ON ana hi uhi.

Myanmar Beer. Ka neknop uh hong dong ding in puansan silh nungaknou melhoih mohlou khat a hong lut a, eimi khong ahih khak zenzen leh chia eipau a ka houpih leh kawlte mah ana hi hi.  A menu uh a hon ensak a, alangkhat lam ah English in ana kigelh vanglaka, a dan a om hi. Himahleh a neihte uh Chinese item ngen ana hi maimah a, kawl ann nek ding lunggulh himahle ung Chinese restaurant a ana lutkha ka hih tak man un, vuahzuk toh ka hun uh a tamlouh toh  va pawtkhiak thak hong lem nawnlou hi. Lawmte a mun theisate’n le restaurant a CHK deuh chia hon zotpih uh ahih bok toh a omom ne mai ding ka chita uhi. Annek ma a a tuilam dawnnuam in dawn ding ka chih u leh Myanmar Beer kichi bottled nailouh, a belpi ate a jug a a dipkhiak zel uh ana om a, pu bang a lunglut lamtak ana hikha zenzen hi. Kitheisak tak in “Canned/bottled beer leh mineral water himhim kha guk nung a dawn hetlouh ding ahi” chih bang genpi khat in a nei a, “Beer bang chu a khat (bitter) ngeingei leh khaguk pelta  chihna ahi” bang a chi  hi. 

Ann. Chicken fried rice, steamed chicken rice leh nga chih khong leh bangbang ahiam a min le ka thei nawnkei ka ne ua, lim sathou ka hi ding uh ka vah mahmah chiat uhi. Annekkhit a vuah ana theu nailou lai ahihman in konglam a gari koihna tan paikhiak ding le hitheilou in ka pawtkhe zok thei kei uhi. Vuahtheu ngak in Restaurant sung ah ka ki vial lehleh ua, nungakte limlak utlou a kiselsel lak sawm pawl bang ka om ua, pu in lawmte puak ding chi in foreign cigarette khong a lei a, a tawp a vuah hong theu simtak in ka paikhia uhi. Huai apan India lutkik in Namphholong Bazar ah ka pai uhi. Vuahzuk ban ah nitaklam ahihman in dawr ana khak panta uhi. Ka Benglali pa u toh lawmte Bazar sung lam ah a lut galgal ua, phakchil a dawr liandeuh khat ah pu in Golf kimawlna van Chinese bawl bangzah asa himhim uhiam chi’n hon etpih a, a dawr ngakte’n lah dawr khak kipanta chi in ka lakkhiak sak dek u leh a utkei mawk uhi. “ Chinese a, Hoih le hoih ke’n teh  chi a ka paikhiak uleh lawmte niliap leikhin hong kiktou toh kaki tuak uhi.

Moreh a hoh a bangmah leilou chih hi sakhinlou ka hihman un leh zite khong bang in le “Moreh a hoh a  ana chithei mawk uh ahihna ah Pu toh niliap lei tei ka sawm uhi. Dawr ngakte ei mel dan mah mu  ahihchiang in Pu in, “Nou mite ei vele. Hong pai aw  chin honsam a, lawmte leina mah ah ka va pai ua, nungak nih dawr khak dia avante uh ana koihfel sim hita mahle uh niliap lakhe thak sak in ka en ua, a pau uh ka ngaih chiang in Thadou hi in ka thei a, ke’n le Thadou pau zattheih dandan in ka zang ziahziah mai hi. Niliap khat Rs180/-, a sa ua,  ka lawmte un le huaizah a alei uh hiven, nih tuak la ding chia ka dek leh khat zel ah Rs150/- in hon  vanglak ua lawmte sang a kimanzaw a lei ka suak uhi.

Huai apan kiktou in gate bul lak a hai (mango) zuakte kiang ah a chi tuamtuam kg 6 ahiam pu in a lei hi. Burma hai, a tang a kholam ua a tuh ding a chih ahi a, India hai houh hi’nteh chia, a zuakte nihvei, thumvei bang ka dot tuantuan chiang un Mandalay lam apan a hongpai ahi a chih tinten man un Burma hai lei in ka leita uhi.   

No comments:

Post a Comment