Mar 12, 2013

Pichingte

Dinmun ngei a omdet masawnna omlou chihna ahi i chi thei ding hi. Kitaitehna a dim khovel ah a masawnloute a nungtawn ahiam, a masawnte’n a lenmang san uh ahiam hi mai ding hi. Internet khong ah eipawl masawnlou, khangtou lou, keniam, i kimkianga ate kiphalou chih lam kampau tampi a om sek ban ah hiaite ziak mah in kimawhsakna ding i hau ten sek uh abang hi. Bangziak a huchi dinmun a om i hia chih misiamte leh thilsuimite suituak khat ahi. Hon sui uhenla, a muhkhiakte ua kipan bawlphattuakte bawlpha thei le hoih ding hi.

Pakte in amau pakhun nei chiat, singkung tuamtuam in le gah hun nei chiat ahih bang in nam tuamtuamte in leng khantouh hun, amau hun deuh nei chiat ahi ding uhi. Pathian in amau’ hun a sehsak bang a om dia, A sehsak dungzui a khangtou Amah a kipahsak kei ua, A lungtunkei leh a nenniam hun bang leng a om ding. I kimkiang a i unaute ahiam, namdangte a hiam masawn mahmah a om leh amau hun a tun takziak leh masawnna ding a pan a lak hoih ziak uh ahi ding. Leitung ah civilisation thupi taktak dingkhia in hun bangtan hiam nung a beimang zel ahih khangthu bu ah i sim hi. Khantouh leh masawnna ding in amite mahmah in lunggelna zang, panla a septheih lam chiat chihtak a i sep leh Pathian in hon lohchingsak ding hi.  Ki-velthak le, nidang a pichingte panlak bang in tuni a pichingte’n mohpuakna leh panlakna ki nei tawm deuh a kimkiang in hon makhelh dek ahi diam chih khong ngaihtuahna om thei hi. Pasal pichingte (politiciante hilou) mohpuakna gennuam deuh a kinei i hi. Phur dan dungzui in a lem leh numeite, tuailaite chihlam le gen hun om maithei.

Kristian pa khat (kei kigentel in) in Laisiangthou a Pathianthu kigelhte i pom a i zuih ding ahih banah i tate, khangsawnte'n le a pom ua a zuih theih ngei ding ua chiil leh panlak ding mohpuakna Pathian in ei tunga a ngak ahi. Pan i lak a apichin nung ua a pailel uleh bel thutuam hi ding hi. Huchimah bang in leitung thil - gentehna in gam-leh-nam khantouhna ding, pau-leh-ham masawnna, ngeina leh tawndan kepbit leh kong bangkim a khanna ding in nu-leh-pate (pichingte) in mohpuakna lianpi nei uhi. Pichingte (hiai laigelh a ding in kum 35 apan a tunglamte chi diak ni) in i nasepna, i insung, i veng, i khua, i nam, i gam a mohpuakna tuamtuam omte len lellel i hihna ah khovel enkoltu a i pan laitak ahi.  I khovel hektu (driver) i hih laitak in mohpuakna lianpi nei i hi pah hi. Tuni a i dinmun pen hun paisa a pichingte honna tunpihna ahi a, aban sutzop ding tuni a pichingte mohpuak a hong hita hi. Tuailai zaitha hatte thilhoiha pi leh makaih, khantouhna leh masawnna nna semkhe ding a panlakpih a;  lungsim, hun leh tha leng sen a ngaihna a seng a pantheihna lam chiat a pang dingte ihi hi.

Ki enle, in-leh-lou bubit leh sepna kip nei, nek ding a buailou; mi’n mahni masial chileh utlou ding himahle, society, nam a ding a  bangmah awlmoh luat nei khollou mahni khom a nuamsa tak a hing piching ki tam ding hi. Mahni masialna khovel ah – "kei toh ka kisai kha kei", "kei mohpuakna ahi kei", "kei awlmoh ding ahi kei" chihte a dikna omsam mahleh, khantouhna i deih leh huchi om mai theih hilou ding hi. "Kuaman hon sukkhak, hon sukbuai kei nakleh" chia thovengtak a om nuamsa a pichingte i om kal a kimkiang a midangte’ pichingte ana kisaan ua pan ana lak uleh hon lenbkhup san mah ding uhi. Huchibang dinmun a i om leh, phun, kimohsak na ding omlou ding hi. Pan la lou i hih man in. I nasepna hiam i mohpuakna khat peuhpeuh ah khovel lentu, chalaitu i hihna chiat ah pan laktheihna  i nei chiat ding hi. A fel deuh leh a hatzou deuhte’n huaiban lam ah veina tuamtuam a neihte u'ah pan lak beh thei lai ding uhi.

Masawn leh khantouh i sawm taktak leh kipei zek ngai hi di tuh eive.

No comments:

Post a Comment